Blik in de verte

Voltaire  “If God did not exist, it would be necessary to invent him” 

LEEUW   INHOUD

DEEL 1.           VUUR

DEEL 2.           WUIVENDE HALMEN

DEEL 3.           AARDE

DEEL 4.           ANJERS

DEEL 5.           ZWART FLUWEEL

DEEL 6.           STROHALM

DEEL 7.           DE OVERZIJDE

DEEL 8.           ZONNEGLOED

                       POSTSCRIPTUM

DEEL 9.           WATER

DEEL 1.            VUUR

Mijn ogen, mijn brein filmen. Alles, overal. Mijn geheime kamer openbaart ze de beelden. Ontvouwt, ontleedt de kraanvogels.

Vaak gloort er een weemoedige glimlach. Soms striemt het mijn kletsnatte bezwete lichaam. Het verhaal heb ik nooit verteld. Beeldflarden van de fluitende man, de transpirerende vermoeide vrouwenblik, dichtgeknepen kelen, doktoren, een achter gelaten blauwe vintage Adidasbroek, vervreemde figuren, een vrijgezelle verlegen boer met alleen zijn land daarop zijn tractor. De grimmige slager, de schijnheilige priester, dichters, de gelande vluchtelingen. Eenvoudige welwillende mensen, calculerende brute types, verdorven ellendelingen, voorspellende gewelfde vrouwenmonden, uiteenlopende aparte karakters.

Ze vormen de contouren van moedige, vrijgevochten, anderzijds benauwende angstige levens. Tijdens mijn leven richten jullie je ogen op mij. Dichtbij en toch onbereikbaar. Daarbij ontmaskerde ik jullie. Ik geef het toe. Vanaf mijn prille ontstaan keek ik heel bewust naar jullie. 

We reisden naar het eind van de nacht, de straat, de smaragdgroene heuvels, de schaduwbergen ver weg. Heel dichtbij de grintgaten. We renden dwars door sneeuwbesstruiken, korenvelden en mais doolhoven met de kleur van honing. We sloegen wild met bladertakken om ons heen. Samen vormden we steeds een andere melodie. We voelden elkaars warmte. Zagen elkaar. We ontwaakten. Wensten elkaar soms fijne dingen. Verwensten elkaar. Vochten ons vrij.

Ik ken de puntige keien, slingerende paden naar de ronkende snelwegen. De uitgesleten marmeren fluistertrappen bij de ingang van de kerk, waar een ontheemde tor mee naar binnen glipt, de onregelmatige tuin, geruzie van vogels die uitsluitend in de majestueuze perenboom willen nestelen. Speurende lampen van fel reflecterende villa's, flats, boten. De geur van aslades, doorrookte mannen, geparfumeerde sigaren, verse aardbeien, grint, hooi, week dampende aarde en gitzwart water. Het stoffige kippenhok. De geparfumeerde geur van pronkende perziken, appels, goudgele pruimen loom hangend over de muur van de serene nonnentuin aan het eind van een smeulende zomer. De middaglucht zwaar van teveel blauw en suikerroze camelia's. De textuur van gras en zand alsof ik er altijd was. Neem me mee naar de zon. Ik ben een kraanvogel. Toch verbrand ik niet als Icarus. Ik zoek vooral geluk.

De chaotische wereld houdt niet op. Het gaat erom dat ik reis als passant. De oversteek maak te voet. Ik sluit mijn ogen en ben 5, omringd door fluisterende wondermensen.  De bloeiende kersenboom voor het raam wacht. Ik knipper en plots ben ik 13, 21. De kersenboom met op de achtergrond de loodblauwe lucht bloeit dit jaar zonder jou. 

Ik bezoek de oude plekken. Hoor de eiken planken krakend converseren. We waren dwaas. Zwommen naakt. Aten kerstkransen uit nep kerstbomen. Snoepten mierzoete progrestaart in de spaarzaam verlichte klamme kelder. Bewogen als Romeinse figuranten in steeds andere settingen. Dansten bezield, kusten tot de ochtend krankzinnig overging in helder gekleurd lawaai van de stad, ons leefnet. Ze betekenden iets. We vatten vlam. Likkende kaarsen op zoek naar torenhoge vreugdevuren.

Come on baby light my fire

Light my fire - The Doors

MARMER

Zijn gitzwarte ogen staan strak gericht op zware brokken gemarmerd steen. Met touwen maakt hij ze vast. Minutieus controleert hij of alles houdt. 

Bomen spreiden hun immense armen  zo breed mogelijk uit.  Breder dan ooit te voren. Goede heksen die het kwaad ternauwernood trachten te bezweren. Hun macht reikt niet ver genoeg om de alles verterende ring van vuur te keren. Inktzwart reiken hun ontbladerde takken wanhopig naar de hemel. Een doodskreet verstoort de stilte in deze broeierige nacht. 

Verwijde pupillen met reflecties van zwart geblakerde resten van de eens dromerige kapel. Eerder bij daglicht nog een vriendelijk ogende verzameling ydillische gebouwen. Nu genadeloos samengeperst tot een versteende amulet door de verschroeiende wind en de verzengende hitte.

Een maniakale lach uit een helse opera echood na in de nacht. De uitdijende schaduw omkranst het brein dat plots fluoriserend oplicht als een misleidend baken. 

The time to hesitate is through

No time to wallow in the mire

Try now we can only lose and our love

can become a funeral pyre light my fire

Come on baby light my fire

Try to set the night on fire

Light my fire - The Doors

Norbert schrikt proestend wakker uit zijn apnoe. Wurmt zich met moeite uit het doorgezadelde bed in de nis en schuift het vale inbetween gordijn opzij. De luikende ochtend ontvouwt zich traag ondanks zijn onrust. Het dampende lijf van de gezette koster ijsbeert onafgebroken door de kamer. Zuchtend veegt hij zweetdruppels van zijn kalende voorhoofd en glanzende kin. 

De gedateerde wekker met indrukwekkende metalen alarmbel en gevaarlijk puntige wijzers laat er geen twijfel over bestaan.  Kwart over 5. Te vroeg. Hij schraapt zijn keel en neemt een slok water. Een mens heeft zijn nachtrust bitter hard nodig zucht hij, terwijl hij ongedurig zijn jeukende inmiddels felrode liesstreek krabt. Minuten later bewijst zijn puffende ademhaling dat hij zijn onregelmatige slaap hervat. Ondanks de bedwantsen in de benauwde bedstee zinkt hij weg in een diepe roes. Hij droomt van rodeo. Ontklede vrouwen met toortsen op wild briesende paarden die hem opwachten en na een achtervolging in een diep ravijn storten. Onophoudelijk cirkelen roetbruine woestijnbuizerds in de loodblauwe lucht. Ze vloeren hem in een stootduik met hun felgele klauwen. 

Het had even geregend terwijl de zon nog scheen. Aan de horizon verscheen een stralende regenboog.

Terwijl hij zich een weg baant door dicht struikgewas snuift Jonas de humusrijke lucht op. De grond veert  licht mee. Nu en dan kraakt kreupelhout onder zijn verende zware zwarte werklaarzen met dikke spekzolen.  Gehurkt wacht hij muisstil tussen twee boomreuzen. Zijn blik is hongerig en fel.

Op de keiharde kersenhouten bank staart de pezige man nietsziend naar het plafond. Uit zijn groezelig geruit shirt puilt donker krullend borsthaar. Hij voelt de kilte in zijn botten. Meewarig kijkt het hoog opgetorste serene Mariabeeld gehuld in een prachtig goudbestikt gewaad hem aan. Haar serene onbedorven glimlach betovert hem en verdooft de kou. Ze ademt puurheid. De rijen gekerfde banken zwijgen boven de gedeeltelijk afgesleten marmeren tegels. Even glanzen ze diepzwart, waar hij zojuist minachtend spuugde. Het is er koel dat stelt zijn doorgaans vermoeide, maar nu alerte lichaam en geest in staat buiten hemzelf te treden. De barokke fragmenten ondergaan zijn uitdrukkingsloze blik. Spieren en aderen spannen zich. Jonas ademt steeds dieper in. Een naar lucht happende karper. Dit wordt zijn nacht!

Here comes  the story of the HURRICANE

- Bob Dylan

De invallende nacht bracht kilte. Even later was de purperzwarte hemel bezaaid met glinsterende sterren. Het water eronder was inktzwart met soortgelijke seinende lichtvlekjes.

Zij bleef staan en zag niets anders dan de wiegende takken van de wilgen in de wind. Het enige geluid kwam van de kabbelende golfjes.

Wanneer een schaduw naast haar opdoemt is het te laat. Een grote klemhand sluit zich hermetisch om haar mond. Longblaasjes protesteren. Haar keel gloeit als een fakkel. Kokend pek splijt haar lichaam.  Ruw touw snijdt diep door zacht vlees. Verlamt alles daaronder.

Ze is een sterveling in dit ijzig bos gedicteerd door dierlijke ijzeren kracht. Hij duwt haar machteloos achterover. 

I heard it through the grapevine

 - Marvin Gaye

Haar angstig verwijde pupillen ontwaren slechts een smalle streep licht door de schurende blinddoek. Bruut drukt hij haar tegenstribbelende armen ver naar achteren. Nietsontziend plakt hij haar fijn gevormde mond af. Ruw schrapen zijn handen haar onschuld, haar pure naaktheid. Touw snijdt steeds dieper in zachte dijen. 

Zijn taai gespierde lichaam glijdt als een wurgslang over haar heen. Wild bijt hij haar borsten. De saharaschorpioen beukt, spiest genadeloos. Likt, schuurt, zucht, steunt. De weeëige geur van oud zweet. Pijnscheuten. Zijn angel vierendeelt huid, buik, venusstreek. Zijn blauwzwarte kraaienvleugels spreiden zich en werpen een valse schaduw op haar.

Gehijg gaat over in lange uithalen. Heel even blijft het daarna doodstil. Hij trekt haar naar voren. Gevoelloos bungelen haar lange benen krampachtig over de ruw houten rand. Hij duwt ze uit elkaar. Gulzig penetreert zijn woeste tong ongedurig haar lichaam. Een witte haai die haar moeiteloos omver werpt, voordat hij de dodelijke beet toebrengt. Haar keel spant zich maximaal. Klankkleuren verwaaien. De pauw gaat hoog op stok. Warmte verandert in kilte. De sterren op het van Goghdoek verbleken een voor een. Spierwit stof zwijgt in de sponzige lucht. 

Ik zie het vuur van hoop en twijfel in 

je ogen en ik ken je diepste angst want

je kunt niet zeker weten en alles gaat

voorbij maar ik geloof. Ik geloof.  Ik

geloof. Ik geloof. Ik geloof in jou en mij

De avond - Boudewijn de Groot

Waar het kruipende ijs het land heeft opgeduwd lispelen tanige bomen. Immens bebladerde armen beschermen met hun schaduw het landelijk dal met de altijd mijmerende beek.

Het is vandaag vroeger licht dan anders. Afgelopen nacht teisterden kort hevige windvlagen en hagelbuien de natuur na een zinderende zomerdag. De afgewaaide takken knarsen onder zijn "Nike extreme running shoes".

Alex loopt soepel zijn gebruikelijke trainingsrondje langs de witte sputterende watermolen. Samen geklitte diepbruine schapen kijken loom op. Verderop langs de kabbelende beek neemt hij de bocht bij het kerkhof. Knotwilgen schieten allengs sneller voorbij wanneer hij het tempo opvoert.

Vandaag voelt hij zich fit. Fantastisch in vorm. Alle inspanning is niet voor niets geweest. Het voelt euforisch. Voldaan kijkt hij over de velden die hij eerst van onderen ziet en nu plots hoger gekomen vanuit een ander perspectief. Nu zou hij richting de voetbalvelden lopen eerst langs de bijna in het zonlicht poserende donkerbruine paarden. De dampende gitzwarte manen. De manege vol hooi. Alex ruikt ze zelfs van deze afstand. Vanochtend ga ik voluit, besluit hij in een opwelling, terwijl hij het smalle bochtige klimmend dan weer dalend pad vervolgt tijdens zijn spurt. Uiteindelijk kom ik toch wel waar ik wil zijn.

Roodgele verfstreken verlichten het dal. De chinese lantaarn dooft uiteindelijk. Het bewegingloze mannengezicht zwijgt tussen het dichte struikgewas. Een vogel klappert ongedurig tijdens zijn laatste uitkijk vanuit zijn nest. Het wordt snel nacht.

De schaduw van een jonge vrouw. Haar lichte tred verraadt haar. Leeuw weet dat het laat is. Ze is toe aan even haar hoofd leegmaken na de abrupte scheiding. Met alleen een koffer met wat kleren en enkele nonchalant volgepropte plastic tassen, haar aktentas met tablet heeft ze alles achter zich gelaten. Sinds kort woont ze weer op zichzelf. Het voelt goed. Eerst onwennig. Inmiddels zijn er heel wat stappen gezet.

Uit de zompige bodem stijgt zwoele boslucht op die haar verwarmt. Haar vingers hebben een dieppaarse kleur. Net als de handvol bramen die ze zojuist plukte. In de verte klinkt geblaf. Verderop klinkt het monotone geluid van de Napoleonsweg, die net als waar zij nu loopt naar België leidt. Op de haarspeldbochtroute, waar menig kruis in de berm staat met dorre bloemen voor de onfortuinlijken, bevinden zich aan weerszijden de opvallend verlaten helderwit geverfde grensposten. Daar wordt allang niemand meer aan gehouden. Laat staan gecontroleerd. Via geelgoud bezaaide boterbloem glooiïngen slentert ze omhoog terug naar de zwijgende rups in haar glimmend witte cocon. Het sluimerende dorp. Pijlsnel verplaatst een langwerpig hazenlijf, lange oren, kangoeroepoten zich uit de hitte naar zijn koele leger. In de verte de contouren van de misplaatste vernieuwde kerktoren, die kortstondig als een Caran d'Achepotlood de hemel framboos kleurt. Een schril contrast met de monumentale kerkmuren, die door de urenlang geabsorbeerde warmte een lichtzure geur afgeven. Haar slank gesneden turkoois jurkje danst. Volgt haar bij elke stap. Zo nu en dan ontwijkt ze een venijnig prikkende kei. Gletsjerpuin uit de laatste ijstijd 160.000 jaar geleden maakt je bewust dat alles relatief is. Dat zaken zomaar kunnen samenvallen of onverwacht bruut uiteen rijten.

Bij het met bereklauw omzoomde smaller wordende laantje komt ze via een flauwe bocht bij de picknicktafel, die je vaak op campings ziet. Bewegingloos geklonken aan het verweerde bankje staart ze verwonderd naar de intense oker toverbal die stilletjes onder gaat. Herinneringen wolken vaag.  Het moment dat ze voor het eerst echt samen wilde paddestoelen risotto met zalm aten met ijskoude cava. De brain freeze die volgde samen met de streling van zijn handen en stem lieten haar bloed kolken. Haar smaragdgroene ogen fonkelen. 

Buiten in het knerpende grint ligt het aangevreten skelet van een vogellijkje tegen een bemoste steen. De opruimmaden zijn inmiddels uitgevlogen.

Zijn ruwe drie dagen stoppelbaard raakt het onregelmatige glas in lood terwijl hij verderop de donkere nis gadeslaat. Omzoomd met een dubbele rij wimpers reflecteren helse pupillen door het kleine vierkante tralieraam. 

Net nog zat hij op zijn grommende zo nu en dan rammelende tractor. De zoekende koplampen accentueren de glooiende voren van zijn akker.  Een steeds repeterend doolhof waar hij uiterst geoefend, zelfs zonder het onbehaaglijk felle licht, de weg kent.

Stoere mannenlaarzen met stalen neuzen vol klonten klei drukken zwaar op de symmetrische grijszwarte klinkertjes van het kapelletje.  Het zwart leien dak ligt vredig verborgen onder een groene oase. Warm lokkende muren, waartegen hij met zijn knokige knieën steunt, raken heilige grond.  Ze leiden hem zacht dwingend naar het sacrale altaar. Versierd met ranke vazen vol verse bloemen. Vergezeld met hoge zware kandelaars die hoog reikende kaarsen torsen met intrigerende reliëf afbeeldingen. Zijn ogen prikken. Met de punt van zijn boerenruiten overhemd veegt hij het snot van zijn neus. 

Het huisje van Nazareth baadt bijna net zo in de zinderende zon in het zonnige Italiaanse Loreto. Daar is hij nog nooit geweest. Dat weet hij 100% zeker. Nooit ging hij weg. Weg van zijn vertrouwde trekker, de roep van zijn zware ijzeren ploeg.

Het gouden licht strekt zich uit en tovert schaduwen op de muren. Figuren  worden even tot leven gewekt. Opeens raakt de lucht bezwangerd met regen. Een heftige stortbui geselt de ramen.

Hij hoort hier. Op deze levensechte intieme plek. Niemand die hem zo begrijpt als deze unieke vrouw. Die hem, Jonas niet veroordeelt om zijn slappe houding, zijn stuursheid en verlegenheid, waardoor hij steeds vaker geplaagd wordt door neerslachtigheid.  Het vreet zich allengs als een nimmer aflatende waterval naar binnen. Als Orpheus verzinkt hij in de onderwereld. Zoekend naar zijn geliefde Eurydice terwijl hij zijn lier bespeelt.

Hello darkness, my old friend

I've come to talk with you again because a vision softly creeping left its seeds while I was sleeping and the vision that was planted in my brain still remains within the sound of silence

The sound of silence -Simon and Garfunkel

Bij de ingang in de zijbeuk waar een verdwaalde diep ronkende egel wakker schrikt en zich egeliaans uit de voeten maakt, vullen zijn stoffig behaarde neusgaten zich met bedwelmende geuren van eeuwig brandende offerkaarsen. Hij snuift diep en steekt met zijn vierkante knuist met donkere nagelranden met moeite de lont van de kaars aan met de brandende ernaast. De hete lucht stijgt op en tergt zijn bruin bezwete voorhoofd en toch al slappe slierten vet haar.

Zoals buiten de lucht asgrauw kleurt met zomaar fel oplichtende oerossen, elkaar achtervolgende hanenkammen, afgewisseld met inktvis die fataal eindigen in de opengesperde bek van reuzenkrokodillen. Zo verlicht de kaarsengloed spookachtig zijn getaande rood dooraderd

VERDOEMENIS

Diep brandt zijn verdriet. Nooit een zoon. Nooit een schaterlach van een nieuwsgierig meisje. Nooit is zo definitief. Nooit de hevige innigheid met een bijzondere vrouw die hem nooit zal aanbidden. Waarvoor hij nog harder zou werken. Een begeerlijke vrouw met de prachtigste borsten die hij onophoudelijk zou beminnen. En zij hem! Om zijn volharding.

Het dikke leren opengeslagen boek met intenties landt zo hard op de grond dat zijn oren suizen. Hier knielt het voetvolk slaafs vervuld van eerbied. Hij niet! Hij bepaalt en doet met haar wat hij wil. In de eeuwenoude ontvangstruimte met krullend stuc komen de figuren uit flamboyante plafondschilderingen tot leven. Zij gaan zijn pijn verdrijven.

Fiere processiekaarsen, wachters voor dag en nacht. Hij wil ze wegrukken, kapot slaan. De hem aangapende beelden die als stille getuigen in puntige nissen staan. Vooral laten merken dat hij er toe doet. Vol opkropte minachting spuugt hij op de grond.

Ik zie het vuur van hoop en twijfel in je  ogen en ik ken je diepste angst.

De avond - Boudewijn de  Groot

Wie wijst de weg vol moed? Vol metronomen en tromgeroffel?

STOP - PAY- TOLL Italië. Oneindige avondladingen metropolis.

Mensen verdringen elkaar. Razen voort. Voort met monotone bewegingen. Doorkruisen tijdzones in alle richtingen. De wereld één continue ruimte.

Als aquaducten trechteren de talloze dromen, die jij nooit zag. De beelden van hete zomers, het blauwste blauw in de Sixtijnse kapel, Biarritz, tombes, dansende paarden, ijzig Andorra, duizelingwekkende afgronden, rotondes, kastelen, lochs, trappen naar restaurants, theaters, de ontelbare gangen die een doolhof vormden op het cruiseschip, het uitdagende Moulin Rouge, vergezichten vanaf de Sacré Coeur, rouwende altaren in Oslo, onze voeten koelend en spetterend in oud Romaanse waterbekkens, eeuwenoude kerkmuren, abdissen, oude en jonge mensen onder knipperend discolicht.

De beelden zijn vervaagd. Ik zie ze niet meer helder. Waar sta ik als de herfst komt. De laatste zomer komt.

Telkens de knoestige waan de tijd te kunnen stoppen. Glimlachen en glimlachen zien besterven. Tranen zien bevriezen. Schoonheid zien en zien verwelken. 

Toch komt de lente. Je ziet mijn ogen niet. Ze glimmen van emotie.  Glommen ze toen je aan ons dacht. Een laatste reflectie.

Ik schrijf met iedereen in de hoofdrol
hemel en hel. De spiegels van marmeren dromen. Alles of niets

Kalm als een meer, borrelend als de Etna stelen jullie telkens mijn blik. 

Een jaar of 11

schat ik haar

Blond oranje

bruine manen

Lichte tintelingen in hoog

mals vochtig gras

Een zacht fluitende

vogel die de eerste

zonnestraal verwelkomt

De rest volgt en laat

als één orkest

de zon opkomen

And I howled and I cried when the melody died the song was finally over there was nothing to say words stole away

Their meaning lost in the ether what there was left stopped making sense

A broken up alphabet language dispersed

I just can’t hear the beautiful anymore  - Fish

WAT VOORAF GING

Ze bekijkt de steel van de paardebloem tussen ritselend gras. Zilveren dwarrelende pluimpjes dalen en stijgen telkens besluiteloos op. Vlechtend trekt ze scheidingen in het taaie gras.

Toe fluit nog even!? Het einde van de gezapige vijftiger jaren nadert. Tijd voor verandering. Liefdeslessen! De Roaring Sixties!  De deur naar veel belovende jaren, gaat eerst op een kier, vervolgens wijd open.

Ex-fan des sixties petite Baby Dolle comme tu dansais bien le Rock 'n 'Roll

Ex-fan des sixties où sont tes années folles Que sont devenues toutes tes idoles 

Où est l'ombre des Shadows, des Byrds, des Doors, des Animals, des Moody Blues?

Séparés Mac Cartney, George Harrison

et Ringo Starr et John Lennon

Ex-fan des sixties petite Baby Doll comme tu dansais bien le Rock 'n 'Roll

Ex-fan des sixties où sont tes années folles que sont devenues toutes tes idoles?

Disparus Brian Jones, Jim Morrison, Eddie Cochrane, Buddy Holly Idem Jimi Hendrix, Otis Redding Janis Joplin, T.Rex, Elvis

Jane Birkin - Ex-Fan Des Sixties

ZAAL HOUSEMANS

Op de kleverige dansvloer krioelt bloedheet verlangen. De muzikanten met vetkuiven, glimmende pakken, gillende gitaren zwepen de passie op. Opgeschoten jongeren hullen zich in kringelende sigarettenrook. 

Overmoedig drinken ze om zo elkaar te overtroeven en indruk te maken op de uitverkoren meiden gehuld in jivejurken. Weelderige bloementuinen die swingen op de verrassende tonen van de hippe indi-rockband. 

Boven de vibrerende haast dampende aarde vindt in het luchtledige de eerste verbazing wekkende ruimtewandeling van Alexei Leonov plaats.

Welkom in de onbezonnen, zojuist ontgonnen Sixties. Wild bruisend met copy cats van Twiggy.  Provo's, langharige nozems. Love and Peace. Hippies op Woodstock. Hair. Creedence Clearwater Revival. Neil Sedaka. Peter Koelewijn. De koude oorlog. De moord op John. F. Kennedy , Martin Luther King. Malcolm X, Joan Baez en Bob Dylan protesteren. Als tegenhanger  De eerste man op de maan. Pop Art. De minirok. LSD. De Beatles. De Volkswagen Kever. Kreidlers. Puch. Zeezenders Radio Veronica. The Doors. Jan Cremer. Jan Janssen wint De Tour. De Rolling Stones schreeuwen het uit: " I CAN'T GET NO SATISFACTION!!

BRUIDSTAART

Glimmende schoenen verraden zijn doel. Het poortje sluit piepend achter hem. Hij nadert de deur.

Twee maanden eerder sluit Oost Duitsland West Berlijn af en start met de bouw van de Berlijnse muur. Niemand kan meer vluchten. Alleen vogels kunnen kiezen. Ze vliegen verder dan alleen van Oost naar West.

Plechtig gaat de bel. Verwonderd knippert hij, wanneer een sensuele lichtstraal haar bruidsjurk oplicht. Teder voelt zijn kus op haar blos en gouden sproeten. Zij kust zacht uitnodigende lippen in zijn mysterieus bruin gelaat. Glanzend donker haar raakt speels haar wang. Klokken luiden. We schrijven 1961. Het jaar van de ontdekking van het tot dan toe onzichtbare quarkdeeltje.

Na de plots opdoemende ziekte waarna hij eindeloos geheimhoudings formulieren tekent siert het luchtmacht uniform zijn soepele lichaam. Een man. Zijn verlengde vaderlandsplicht zit er op. Afscheid van basis Volkel en onzichtbare straling. 

Enkele maanden later schrijdt de wit zwarte stoet plechtig richting de Abdijkerk. Gehuld in wuivend ivoorkleurig taft de blanke bruid met sproeten.

De adonis aan haar zijde matcht smaakvol in zwart strak gesneden pak. De flinterdun gestrikte glimmend grijze das wijst de weg naar een glanzende toekomst. Het blauwborstje zingt de lucht aquamarijn. Het laatste felle blauw van oktober.

Een mooie morgen . Kwart over 10

Hij in het grijs en zij in een wolk van tule

Zovele vrienden kwamen hen zien

Zij kregen alles van fonduestel tot pendule

Er werden tranen weggeveegd op het moment dat het ja-woord werd gefluisterd

De dag was mooi voor een nieuwe sprong in het duister

De sprong in het duister - Peter Koelewijn

*

De zomerbaby huilt. Zwart eskimohaar omringt het luid aanzwellend geluid. Winter 1961. De koudste sinds mensenheugnis. Die zomer wordt speciaal. Het zaad op de zonovergoten velden kiemt tot mooie zware rijpe wuivende halmen als nooit tevoren. Leeuwtje is haar eerste. Een echt leeuwenkopje dat zich zonder noemenswaardige problemen presenteert.

Die hete middag in augustus valt ze bijna flauw van de hevige pijnscheuten in haar onderbuik tijdens het ramen lappen. Eerst verdenkt ze de gebakken makreel naast de schorseneren met gebakken aardappelschijfjes de avond tevoren. De houten zitting, glad van de vele dagelijkse bezoeken met het diepronde zwarte gat pal in het midden biedt uitkomst. Dat denkt ze gelukkig maar heel even. Bijna is haar kind in vliegensvlugge vaart in de gierkelder beland. Totdat ze plots helder van geest denkt nu ga ik mijn kind baren. 

Heilige Maria moeder van God. Haar schietgebedje helpt. Ze heeft nu haar kind. Ze neemt huilend leeuwtje aan haar borst en dankt Maria. Helpt zij haar niet telkens? Deze stille maagdelijke vrouw die haar als een engel voorkomt. Alles is plots anders. Ze buigt zich dankbaar over het guitige hoopje. Ze ruikt naar viooltjes. Gulzig getuite lipjes en dikke klemhandjes graaien naar haar volle borsten die haar geheim verbergen. 

Aan de overzijde van de oceaan bidt Amerika voor de hoogblonde sexbom Norma Jean Baker. Voluptueuze Marilyn met bloedrode lippen, die niet alléén zwoel voor de president zingt, eindigt tragisch als La Monroe. Het is 5 augustus 1962. Leeuwtje schatert. Ze is een dag oud. 

Een scheidslijn en tegelijkertijd een sterke magneet boven de beschermende en helende warmte van een elektrische onderdeken. Het miniscuul zaadje dat ontkiemde en geoogst werd met zwarte leeuwenmanen in de weelderige blauwe augustusmaand. Ik heb hoge koorts maar de intuïtie groeit en de koorts neemt af. Mijn bloed fluistert hun namen. Ik voel hun polen. Alles stroomt van de pluspool naar de minpool. Ik lig ongemakkelijk in het midden tussen hun liefde in en vorm de schelpenketting die hun verbindt.

Seizoenen komen en gaan. Na 2 jaar volgt een lekker vol kind met heerlijke kussentjes. Een prachtig tweede meisje. Binnen 17 maanden ligt het lang verwachte smalle jongetje met hoge ijle kreetjes, de latere witkees in de wieg.  Later moe en vaak ziek met bleek gelaat. Dunne armpjes met daarnaast een speelgoedje.

Picasso creaties met poep en lippenstift boven het kinderbedje maken indruk. Het pak behanglijm en de nieuwe rollen behang met vallende rozenblaadjes liggen klaar op de regionale krant. De krant bericht met een duizelingwekkende foto dat het drieduizend ruiters tellende terracotta leger uit de Han dynastie 154-112 BC is ontdekt en opgegraven. 

*

IJskoude kille alles bevriezende winters domineren, alsof een nieuwe ijstijd zich aandient.

Het is 1965 als de Culturele revolutie gestalte krijgt. Mao Zedong grift zijn vuur als steen in zijn rode boekje. 

De antieke sledestoel wordt hals over kop van zolder gehaald en imponeert op zijn oude dag. Imponerend zijn minstens ook de hoog opgetorste sneeuwmassa's. Zacht sponzig wit fluweel met gaten als badbubbels. Een bad is er alleen nog niet in de eenvoud van die retrotijd.

Houtstokende kachels met zware loeihete deksels waar achter het gretig alles verterende vuur loeit en de asla telkens vult. Oma staat licht gebogen in trance klaar om zijn gretigheid te stillen.

Opa rookt pijp. Met dicht geknepen ogen van genot roert hij met een vork het rauwe ei in zijn op turkse wijze gezette naar niets smakende koffie. De hammen van eerder volgepropte varkens hangen als trofeeën schuin in een speciale hoge nis uitdagend als de dikke dijen van een vrouw klaar om verorberd te worden met een goed glas jenever of verwarmde gouden cognac. Daaraan moeten de verzameling witgrijze gerimpelde mannen zich ongelimiteerd steeds weer overgeven.

De mannen stoppen eensgezind bruine tabakssnippers in hun uitnodigende pijpen en blazen bedachtzaam kringelende rook naar elkaar die samengaat in een dampwolk. De hardheid van het bestaan even vergeten en die letterlijk weken in smeuïge verhalen. Opa getaand met witte stoppelbaard Handen als kolenschoppen met nagels. Zwart van het in de aarde wroeten

Diezelfde forse taaie man die elke avond loom achterover leunt in de enige oorfauteuil die hem letterlijk omklemt is  even branieachtig en jeugdig.

Wanneer hij op zondag naar de kerk gaat en de klinkers in de steeg goudkleurig fonkelen na een regenbui door de oplichtende lantaarns, focussen mijn ogen zich op zijn linkerschouder die er niet meer is. Letterlijk verteerd door Intensieve arbeid. Een modderstroom die de linkeroever nietsontziend afkalfde. Ik help hem in zijn jas met aan een kant een levensgrote schoudervulling. Mooi is hij dan en recht. Kaarsrecht. Getooid met hoed en wandelstok schrijdt hij plechtstatig naar de kerk, willekeurig kinderkopjes tikkend.

De klokken luiden. Hij doet er drie minuten over de bocht om naar rechts. Hij buigt mee met de hoge muur van de begraafplaats vol grafstenen met verwelkte bloemen, obscure zwartwit foto's die soms gelijkenis vertonen en voortdurend achter dik glas de ruimte inturen. Daaronder grafschriften van vergane mensen. Vooraan is een graf  geruimd. Dat ziet hij pas wanneer de muur met verderop de smeedijzeren poort een bocht maakt naar links en hij de helling oploopt richting het kerkgebouw met meters hoger gelegen prachtig gekerfde deuren. Het lijkt zijn rijzige gestalte op te slokken en nooit meer uit te spugen.

*

Vanaf mijn logeeradres verlaten we het slaperige dorp via het geasfalteerd weggetje dat andere dorpen verbindt als een telefoonsnoer in een soort spagaat. De hypermoderne kerktoren luidt met vertraging het nieuwe uur. Al snel staan we verderop stil in de hoge berm bezaaid met uitwaaierende ronde skeletten van paardebloemen, brandnetels, vroege distels en wat pinksterbloemen. Bijen fourageren. Doorzichtige muggen dansen met ons mee. Onophoudelijk vormen ze dezelfde cirkels. Wegwijzers van opstuivend zand dat onzichtbaar bij elkaar wordt gehouden. Bij het hek dat de groene weide barstensvol zich ijverig vermenigvuldigende madeliefjes begrenst en dat haastig vastgebonden lijkt met slierten verkleurd touw, prijkt een bos lentegele narcissen. Mijn jongste tante Chris tilt me op en houdt me stevig vast. Dicht tegen haar ranke lichaam opgekruld resoneert zacht haar melodieuze klankkast. Ik voel haar liefde stromen. Een warme tsunami die via haar hoofd, haar glanzende lange onaardse lokken die ze regelmatig met een strijkijzer tevergeefs glad probeert te stylen, rechtstreeks neerdaalt in mijn leeuwenhart. Ik volg haar blij verraste blik en wijzende vinger. De grazende en kleinere, vlak voor ons op en neer huppelende wollige lammetjes in het frisse groen biologeren me mateloos. Zo wollig en donzig lijken ze op de veel kleinere jongen van de boerenzwaluwen met dons op de plek waar straks vliegensvlug de pijlstaartvleugels uitstulpen. Na enige tijd sluit ik mijn lome peuterogen. In mijn droom dartelen wollige figuurtjes. Zacht en lief als mijn gevoelige tante. 

De zonovergoten avontuurlijke vakantie bij mijn grootouders van mijn vaders kant duurt slechts één volle week. Mijn moeder huilt, treurt, lacht en kijkt verbaasd. Alle emoties tegelijk, terwijl ze me prijst. Wat ben je gegroeid. Ik weet me even geen raad.

How many times can a man turn his head. The answer my friend is blowing in the wind. - Bob Dylan

Het varken gilt. De krijsende echo bovenop de ladder vermengt zich met warm dik felrood bloed dat in de kuip stroomt.

De enorme dampend hete ketel schuimt. Ingewanden, bloed en het vlees worden verwerkt tot wagonladingen worsten, balkenbrij, zult en spek. De vernietigende ranzige brandgeur van oplichtende haren op huid. Flitsen van bascules, zakken uitpuilend met aardappelen met vervagend opschrift. Loodzware koperen gewichten met oren gemaakt om te tillen.

Onderbroken door het stuur zie ik het  fietswiel tollen. Zwart rond draaiende cirkels die vervagen en willen opstijgen. De naar ons toewaaiende weidewind wuift door mijn blonde haren. Vanuit het kinderzitje heb ik een prachtig uitzicht. Mijn moeders lichaam beschermt en verwarmt me. Haar handen aan weerszijden geven de richting aan. Dit keer een kort tochtje. Hoog boven me weerkaatsen zonnestralen. Op de brede dakrand trippelen koerende duiven druk heen en weer. We stoppen op de enorme binnenplaats. In een hoek rechts van De Groote Hegge bevindt zich een grote hoge ren met daarin sneeuwwitte bollen blaffende wol. Identieke keeshondjes met roze tongetjes. Guitige amandeloogjes met inktzwarte kern en krijtwitte staarten die me vrolijk toewuiven. Ze springen voortdurend op. Wie het hoogst springt wint het opwindende kloonspel.

Van de stoer verweerde betonnen brede hoge trappen daalt een vriendelijk ogende vrouw af. Ze opent breed lachend de ren.

Boven de ritmisch heen en weer schuddende rieten boodschappenmand verkent Rexi eigenwijs de nieuwe wereld. Zijn kraakwitte nog pluizige oortjes staan nieuwsgierig gespitst. Ik kijk net zo benieuwd samen met hem, naar wat gaat komen en trappel van ongeduld. Ik kan haast niet wachten tot we thuis zijn.

*

Feed your head Feed your head - Jefferson Airplane -  White Rabbit

Leeuwtje leest het boek aandachtig. Blad na blad graveren de woorden haar knisperende en knetterende hersens. Rijk worden doe je door te lezen. Rijke gedachten te mooi om waar te zijn. 's Nachts schudt de twijfelaar. De afdruk van haar gezicht ontploft in haar kussen als de leegte in haar hoofd. Haar lange haren striemen.

Lente

Pal door het grote raam met daarnaast in de hoek een sansevieria op een hoge houten plantenstandaard, verlicht de winterzon het grote ultra zachte bed en weeft patronen op de bruine fles hoestsiroop met daarnaast het restant appelsap in de doorschijnende fles. In die speciale lichtval zonnebaden mijn zus en ik. De griep vergeten we zo in de zinderende strandark van oma.

Sinaasappels. De smaak van eerst je tanden door het zachte vlies. Dan glijdt sap pittig zuurzoet over mijn tong rechtstreeks mijn keel in. Dankbaar wachtend op een volgende sapexplosie.

Felgeel bewegende bolletjes met iets van vliesjes. Vliesjes die wiebelend op en neer stappen en snaveltjes die luid kwetteren. Ik kan mijn geluk niet op. Het is Pasen met alleen maar geel donzige kuikentjes.

Zomer

Langs de weg richting Wessem wandelt een opa met zijn kleindochter. Haar kleine zachtbruine handje vol vertrouwen in de diepe groeven van de zijne. De bonkige oude man stopt ter hoogte van de hoge kleiberg die alsmaar groeit in plaats van afneemt, die we ongezien beklimmen. Die ons van plakkerig materiaal voorziet, waarvan we kleipoppetjes maken. Die de steenfabriek laat roken. Soepel zoeft de zeis door de berm. Vers gemaaid gras vermengd met kruiden en brandnetels verdwijnt in de juten zak. Een Turkse tortel pikt een graantje mee. Een ekster en even later nog twee zigzaggen competitief heen en weer. De lucht boven de donkere gevaartes is gesloten als een blauw ondoordringbaar laken.

Het meisje kijkt toe op gepaste afstand. Opa neemt beschermend  haar handje in zijn handen. Hij praat op kinderlijke toon. De wind verwaait hele zinnen. Konijnenvoer bereikt mijn trommelvlies. Hij veegt behoedzaam haar pony uit haar ogen en buigt zich steeds over haar heen als ze iets vraagt met haar hoge stemmetje. Haar stoere beentjes stappen. Haar blonde paardenstaart en de gonzende lichtgevende hommel wijzen richting huis. 

*

Vakantie

Zorgvuldig opeen gestapelde rafelige veilingkratten vol stuk gelezen boeken. Hier en daar een beeldje. Een klein laag raam met als je bukt uitzicht op straat en de geordende tuin met keurig hekje van de overdreven nette buren aan de overkant. Ik ben met vakantie en neem de nieuwe omgeving gretig in me op. Beneden alleen maar cactussen in alle maten elkaar verdringend met messcherpe speervormige naalden.

Onder het schuine dak staat een afgehaald bed. De bijbehorende smetteloos geschrobde matras reflecteert pontificaal de zon in de tuin. Met een blos van schaamte voel ik vooral treurnis, die dramatische mensen elkaar nou eenmaal schijnen te moeten aanpraten. 

In het holst van afgelopen nacht heb ik stilletjes naast mijn oudste tante in het grote ledikant geplast. Ik plas nooit in bed. 

Heel even was ik de controle kwijt. Niet iets waar je van tevoren over nadenkt. Nu wist echter de hele buurt ervan.

De donkere langzaam opdrogende vlekken, die onbedoeld kringen nalaten, spreken boekdelen. Echt het is de nieuwe omgeving. De even angst die me daar bevangt. Het niet durven of zo.

Yesterday and days before

Sun is cold and rain is hard

I know It can't stop I wonder

Have you ever seen the rain - Creedence Clearwater Revival

Maar alles heeft zijn ordening. De stekelige cactussen, waarvan sommige als versteende egels in de vensterbank prijken sommige fallisch op het punt te bloeien. De zorgvuldig aangeharkte tuin met gelijktijdig saluerende fel oranje afrikaantjes. 

Ik voel me echt anders dan de voornamelijk stijve en dramatisch dichtgeknepen monden. Menselijker. Zo jong als ik ben neem ik me voor dat ik lak heb aan strak, behalve in de kunst dan. Punt uitroepteken.

And although my eyes were open

they might just as well have been closed

A whiter shade of pale - Procoll Harum

*

Zware melkbussen gevuld met water en een gemeen goedje. Aardbeien als dieprode parels in een groene oester. Daarnaast oerhollandse groentes in rijen. Geordend als soldaten op appèl. Rijen ongeduldige worteltjes, wulpse kropsla, felrode tomaten. Springende spruitjes en ploppende erwten. Diverse koolsoorten. Hier en daar grijze vraatzuchtige rupsen. Blad na blad vermengen kleuren en geuren in de moestuin zich als het bonte pallet in the Artist's garden van Monet. Verrassend gulle gladiolen, dahlia's, guldenroede, phloxen gedeeltelijk overschaduwd door goudsbloemen verheffen zich voortdurend flirtend met de zon.

Bij elk krieken van de dag is er een explosie van dagvogels. Fel strijden ze om territorium wijfjes en voedsel. De gouden leeuwentronie brandt daarna de velden. Licht ze op. 's Avonds volgt als afscheid haar vette knipoog, waarna ze zich koortsig terugtrekt. Naarmate de dagen vorderen strekt ze zich languit.  Loom en majestueus. Haar doorschijnende blik en hete adem vermoeit het bont geurende pallet aan zaaddragende vruchten en bloemen. Hun blad raakt doorschijnend  en verdort tenslotte.  Daarmee verdwijnt hun verblindende kleurenpracht. De zomer ebt weg en wordt verwerkt tot stro.

*

.

Het enigszins verfrommelde allengs vergeten papiertje, dat doorgaat voor lot wacht geduldig zijn kans af in de donkerste hoek van de schuifkast. Tót de lokale voetbalvereniging, die de loterij  uitschrijft, aankondigt dat het ultieme winnende lot onvindbaar lijkt. De fel begeerde tv is  nog steeds niet  opgeēist.  De intensieve zoekactie die volgt, levert een win win situatie op. Oma meldt zich. Lichtelijk besmuikt, maar supertrots. De fotograaf vereeuwigt haar duidelijk opgelucht omringd door de tv- leverancier en de voorzitter van de voetbalvereniging. Beiden keurig in pak.

De grote witte onderbroek met wijde pijpen wappert als de witte vlag van overgave tijdens WO2. Het is geen soldaat, maar een vriendelijk ogend mollig boerenvrouwtje. Ze bukt zich ver voorover. Nog dichter bij de uitnodigende aardbeien. Ijverige wortelvingers plukken alleen de rijpe donkerrood gespikkelde.

When the garden flowers

Baby are dead  YES

And your mind  your mind is full of red.

Somebody to love -Jefferson Airplane. 

Ze zucht. Het is vandaag erg warm. Een hittegolf. Vanavond zou het zeker op die door haar gewonnen moderne televisie komen. Na het nieuws dat de maanlanding van afgelopen nacht succesvol is geweest. Wat een nacht. Het hele dorp gaf licht en seinde goedkeurend naar de durfals daar in het heelal. Wie had ooit kunnen bedenken dat men in een raket met speciale malle pakken ooit dáár zou geraken. Nu is men al op de maan.

Zorgvuldig snijdt ze de grote bloemkool van de stronk en kijkt ernaar. Zo had de maan haar altijd van ver geleken. En waarempel! Ze had de beelden gezien en het leek verrassend op wat ze altijd gedacht had.

Haar kleinkind, fel blond door de onverbiddelijke zon vermaakt zich wiebelend op de schommel. Achter het wapperende lange blonde haar is nog net de punt van de kerktoren met een stuk van de wijzerplaat zichtbaar.

"Oma oma kijk eens!". Roept haar hoge kinderstem vanaf de steeds hoger reikende schommel. Samen met de wip is die vakkundig aan de rand van de groentetuin geplaatst door haar handige schoonzoon. Hij heeft het erg druk nu op het land naast zijn dagelijkse baan. Tegen het weelderig groene gras steken de margrieten en begonia's zo mooi af.  Ze veegt haar handen af aan de gebloemde grote schort. Vriendelijk knikkend loopt ze naar haar snel groter wordend leeuwtje toe. De bloemkool ligt nu in het gras naast de glazen kom met geurende aardbeitjes. Ze duwt de schommel hoger en kijkt verlangend waar de schattig bruine voetjes van leeuwtje de strakblauwe hemel lijken te raken.

I feel like I am knocking on heavens door  - Bob Dylan

Schommelend wil ze haar voeten in de lucht werpen. Luid zingen van puur geluk. Ze ziet haar volhardende tengere moeder. De strenge afstandelijke vader. Statig met zwarte snor. Aan de drank net als alle ontgoochelde vaders in de wijde omtrek. Leven hield in rondkomen met weinig.

Ontberingen tijdens WO 1 vormen wolkende herinneringen. Als razendsnelle gevleugelde vijftiger jaren auto's uit cartoons verdwijnen ze. Ze slaat het stripboek van haar jeugd dicht. Het is goed zo. Ze tilt leeuwtje van de licht zwenkende schommel. Het kind pakt de flinke wit geaderde  bloemkool op uit het hoge gras waar nu een kuiltje is ontstaan. Samen dalen ze het pad af onder de oude majestueuze perenboom door. De boom zucht diep en kijkt hun na. Eerst huppelt leeuwtje de donkergroene brede poort binnen. De koelte tegemoet. Oma overpeinst: het leven is nu véél mooier.

Auh! Abrupt struikel ik ongelukkig over puntig ruwe straatstenen. In gedachten ren ik nog. Een gapend onherstelbaar gat verpest mijn trendy flower power broekpak. Ik ben op wekelijks bezoek bij mijn andere oma en opa. Opa is heel lang. Donker en slank. Oma lijkt altijd de kat uit de boom te kijken als ze niet ziek op bed ligt. Soms heeft ze zelfs doorligplekken, ondanks de  vertroetelende tegen de pijn aangeschafte schapenvacht. Enkele van mijn tijdelijke vakantievriendjes staan verbaasd, anderen verslagen toe te kijken, terwijl ik mijn pijn verbijt en haastig omhoog krabbel.

De prachtig gladde polyesther stof, kwistig bedrukt met organisch uitwaaierende pastelbloemen, is over een lengte van wel 10 centimeter rafelig en onherstelbaar uitgescheurd.  Het lijkt een regelrechte kloon van het diepe litteken rechts boven mijn lies op mijn tere buik. Repareren heeft geen elke zin. Het verminkte broekpak wordt afgeknipt en vermaakt tot hippe hotpants.

Mijn soepele even oude neefje doorklieft het gemeentebad gesepareerd van de rest van de wereld omzoomd door ondoordringbare naaldbomen. 

Luid gejuich stijgt op uit het langwerpige zwembad waar druk wordt geplonst. Felwit vlashaar. Mahonie speelse krullen. Roomwitte naast donkere huid in klotsend chloorwater. Ik besef dat mijn wereld breder is dan het zwembad. Oceanen overstijgt.

Feed YOUR HEAD. Feed your head - White Rabbit  -Jefferson Airplane

Blad na blad verslindt leeuwtje. Telkens meer dromen. Meer inzichten. Meer kennis. Meer van alles. Tevens komen er meer vragen. Zo talrijk dat er eenvoudig niet genoeg wijze antwoorden zijn. 

*

The oceans are rising

islands in time disappear

The canyons burning

forests consumed by the flames

Wildfires rage across the plains to be starved by barren soil

Deserted farms where seeds refuse to grow

I close my eyes to cloudless skies

I dream of what we had before

I  just can’t see the beautiful anymore

I  just can’t see the beautiful anymore

Show me the beautiful

Bring back the beautiful

Show me the beautiful

I want to see the beautiful once more

Blind to the beautiful  -  Fish

*

Het ultrawitte bokje nadert gevaarlijk de vers uitgestalde kroppen sla. De slanke groentevrouw, die de kwaadste niet is, zorgt ervoor dat de meest vers groene krop tevreden smakkend verdwijnt. Met wiebelend sikje sjokt het beest over ongemakkelijke keien pal naast ondeugende witharige broer behoedzaam richting huis. Beiden steken felwit af tegen de strakblauwe lucht.

*

Het lichtgele plastic emmertje met deksel bungelt aan mijn zijde. Mijn handje omklemt stevig het metalen handvat. Speels raakt de zijkant de plooien van mijn rood zwart groen geruite jurkje en een gesteven wit kraagje rondom mijn hals.  De lange rits aan de achterkant sluit oma altijd. Ik ga over de aaneengeregen maaskeien de heuvel op. Langs de COOP, waar ze haast alles, zelfs donkerblauwe saaie klusoveralls verkopen. Tijdens de koude wintermaanden wollen handschoenen en mutsen. Op een rekje naast de gele pakken Nutricia chocomel hangen glimmende keukenspullen. De enorme etalageruiten reflecteren de enorme pilaren van de kerk. Ik ruik de eeuwenoude langzaam verbrokkelende mergelmuren van diezelfde kerk, erwijl ik de smalle bocht neem en vervolgens de Wijngaard opga die met witte statige huizen omzoomd is.

Hier schreden voor mij, in een ver verleden respectabele hooggekapte stiftdames, Abdissen van Thorn met hun indrukwekkende gevolg van hofdames langs dezelfde muren. Alleen hadden ze toen nog een geelgouden gloed. Ik loop om de pontificale trap heen, die aan weerszijden bij de ingang van het Gemeentehuis prijkt vlak naast de Boerenleenbank  en zet koers naar de bakker even verderop.

Uit een verdwaalde auto met Frans kenteken schalt "I heard  it through the grapevine" van Marvin Gaye. Toeristen!

Ik sla rechtsaf. Door de grote groene poort kom ik op de geometrisch met keien geplaveide binnenplaats. Rijen emmertjes en pannen in alle maten en kleuren salueren keurig als soldaten bij het appèl. Je vindt er vooral veel Arcopal met flamboyante bloemenranden en veel glimmend aluminium, waaraan gescheurde briefjes vrolijk begroetend wapperen.

De volgende middag zijn ze gebakken en kun je ze komen halen beantwoordt de bakker mijn vragende blik. Hij bereidt moeite loos gestolde donkerrode kersen omhuld met knapperige korst met de aangeleverde vlaai vullingen. Het bewijs staat er. Naast het door mij ingeleverde nu lege emmertje. Het deksel half ernaast en rood gestolde uitgelopen druppels staat het geurende baksel uitnodigend te dampen. Op het metalen rooster boven een vierkant dwingend patroon van afwisselend grote en kleine keitjes.

De gulden zomerochtend ontvouwt zich traag. De witte muren fonkelen. Wespen maken zich klaar voor onophoudelijke duikvluchten.

Someone told me long ago

there's a calm  before the storm

I know it's been coming for some time

Have you ever seen the rain - Creedence Clearwater Revival

Feestelijk wijzen vlaggetjes op rij naar de met ranja gevulde glazen en rietjes. De wedstrijd "Wie de meeste bubbels opborrelt" wordt steeds door iemand anders gewonnen. De plastic bekers van de meeste kinderen zijn al leeg. De verleiding van de mierzoete drank is te groot en al ingeslikt. De lange tafel is bedekt met plastic zeil in oerhollandse print. Aan weerszijden staan stoelen onder kleurrijke inmiddels plakkende confetti. Volgestopt met zoet en snoep, kruimelige mierzoete taartbodems met daarop botergeel gestolde pudding en mikado hagelslag, waardoor elk kind misselijk voorover helt. Op naar de volgende verjaardag.

Over de gehele breedte van het huis wordt onze slaapkamer met gehorige houten vloer gevuld met rumoerige feestgangers.

De donkerblauwe voordeur met een raster van witte verticale raampjes waarvan de middelste rechthoek opengaat met een knip verwelkomt ze.

Ze stromen toe door het piepende poortje. Over de gewassen grinttegels met ventilatierooster dat wijst naar de diepe donkere kelder. Door de witte spijlen met de zwart glanzende leuning zie ik enkelen de kaarsrechte trap bestijgen. Dakramen ademen aan weerszijden blauwe lucht.  Mijn zus is geslaagd.

Niet snel ben ik er echt ondersteboven van. Het is een jaarlijks terugkerend griepje. Koninginnedag Oranje boven. Ik ben dan vrij en de rest van Nederland met mij. Het huis is bijna klaar. De regelmatige tegels in de badkamer. Zonder ook maar één natuurlijke lichtstraal vertonen een grauwe waas. Ik poets ze glanzend met kaarsrechte voegen. Hun belijning zorgt voor een chique uitstraling.

Tevreden ga ik eindelijk de zon in. Leden van het Oranje comité ruimen net alle oranje restanten op.

DEEL 6.  STROHALM

Het klinkt als een oud kinderliedje. Opa neuriet, terwijl hij af en toe tevreden intense trekjes neemt van zijn aromatisch geurende bolknak. Voorover gebogen, met de kin op tafel, zit een vaal oud spichtig vrouwtje met grijze haren in een ouderwetse knot. Hier en daar nog een zwarte streng van haar jeugd. De gebloemde jurk is haar veel te groot. Ze lijkt te slapen ondanks de ongemakkelijke houding. 

Ernaast zit een opgeblazen man met rood pokdalig kaal hoofd en donkere vochtplekken onder zijn oksels voor zich uit te blazen. Zijn buik dreigt elk moment uit zijn knellend overhemd en hoog opgetrokken broek met raar zittende bretels te spatten. De iele knopen hebben het zwaar.  

Ze hebben een gemeenschappelijke factor. Hun hersens zijn af en toe niet meer zo scherp.  Aan het hoofd van de tafel zit mijn opa. Imposant en overtuigend nors kijkend. Even kijkt hij  kinderlijk vrolijk zelfs, want zegt hij. Hij heeft gisteren zoveel avonturen beleefd ver van hier. Hij heeft daadwerkelijk gewandeld. Steeds dezelfde rondjes in de grote donkergroene tuin met veel dicht struikgewas en geasfalteerde kronkelende paden die hier en daar aan een open plek gazon grenzen met een gezellig rustbankje langszij. Hij is dement. Evenals de anderen gaat hij nooit meer naar huis. Barbara noemt hij mij naar zijn dochter. Maar ik ben Leeuwtje. Het veel jongere nichtje, zijn kleindochter. Samenzweerderig kijkt hij me aan en benadrukt elk woord terwijl hij mij zijn diepste geheim toevertrouwt: Ik heb NIETS met die gekken hier te maken! Daarna zwijgt hij theatraal.

Na de zoveelste aanval waarbij hij oma als een sumo worstelaar uit bed werpt door pontificaal het gestreepte zware veren dek onder haar vandaan te trekken waarop ze hem steeds alle ruimte gunt.  Slechts de uiterste dunne koude rand is voor haar. Vele jaren lang. Na zijn helse daad heeft hij haar de godganselijke nacht de huid vol gescholden. Door steeds te dreigen met zijn forse lichaam is de maat nu vol. Meer dan vol. De auto waarin hij net niet de gestoffeerde grijze velours ronding van het dak raakt is al onderweg met hem. Beteuterd als een betrapte schooljongen kijkt hij strak voor zich uit. Niet wetend waar hij terechtkomt of zelfs waar hij heen gaat. Het bordje met de plaatsnaam Horn doemt op.

Maar waar jij gaat zijn zon en maan gelijk. De kleinste bloem is daar als de hoogste eik en alle koningen en kinderen zijn daar gelijk.   Zo zal het  zijn - Rob de Nijs

Explosief is hij al zijn hele leven. Zware onweersbuien, die nooit lijken weg te trekken. Slachtoffers makend onder de boeren op de open onbeschermde velden. Onweer dat steden en dorpen opzuigt als een donkere smachtende kracht. Door elkaar schudt en vrouwen gek van angst laat wegduiken onder tafels.

Wanneer hij zijn strooien hoed opzet op weg naar het veld op zijn  verzwaarde zwarte herenfiets voelt hij zich kalm. Dan is hij in zijn element onder de verstikkende zon met een strohalm in zijn mond als sigaar.  Ultieme rust en vrijheid. Geen wanklank. Met de thermosfles in zijn hand denkt hij aan zijn verre, steeds zichtbaardere, haast tastbare jeugd. Zacht neuriet een lied.

Til forever on it goes through the circle, fast and slow. I know.  It can't stop I wonder. Have you ever seen the rain - Creedence Clearwater Revival

Hij weet niet beter totdat zij verschijnt in zijn leven. Zijn prachtige volle Rubensvrouw met pronte borsten, het dikste ravenzwarte haar lokte hem van de velden met haar prachtige perzikkleur. Dagen gevuld vol puur geluk. Daarna leegte. Hij bleef alleen achter. Eenzaam noest arbeidend op het land. Verjaagd uit het dode huis. Als een hondsdolle hond nachtenlang gravend in de warme duistere aarde snuift hij haar geur op van brood en vanille die ze liet dobberen in flinke inmaakpotten gevuld met peren of perziken. De geur van bloeiende jasmijn die in haar bruidsboeket verwerkt zat. Hij mist haar in alles wat hij doet. Soms doemt ze op uit de mist als een heldere hoopgevende vonk en verdwijnt ze weer in een alcoholische waas. Vaak resoneert haar fluwelen stem. Totdat haar engelachtige glimlach allengs vervaagt. De aarde wist haar blijvend uit.

Bingo de kaart is vol. Bij de wekelijkse bingo steevast op donderdag wint ze eerst een pakket met tweekleurige handdoeken en  bijbehorende blauw witte washandjes. Bij de volgende volle kaart een pak DE koffie. Maar nu heeft ze iets wat echt de moeite waard is van die vele rijtjes vullen. Een mixer. Die komt goed van pas. Daar doet ze het voor. De kletsende vrouwen en een enkele man kijken haar nu brutaal en vooral afgunstig aan, want het is haar derde keer. Dat heeft zij weer. Zij is beslist de geluksvogel vanavond. Als iemand haar vraagt hoe ze haar tijd vult krijg je steevast te horen: bingo, tuin, fietsen, bezoekjes aan de dochter van de bakker uit Ittervoort waar zij heel vroeger hulp in de huishouding was en die zelf inmiddels bevallen is van 15 gezonde kinderen. De oudste twee zijn al het huis uit. Een nozem helpt elk jaar met Pinkpop en voedt zijn kinderen "alternatief"  en vooral vrij op.  Verder somt ze de uitstapjes van de Zonnebloem met vriendinnen op, brood en vlaaien bakken, verjaardagen, aardappels schillen, fruit en groente inmaken en tv kijken. Ze heeft immers volop tijd. Stelselmatig verzwijgt ze dat ze haar overheersende man jaren geleden aan dementie overleed in het sanatorium in Horn. En dat zij toen pas proefde hoe  vrijheid voelde. 

Gokken, vooral gelukzalig winnen zit haar in het bloed. Ooit kocht ze een lot van de plaatselijke voetbalvereniging dat kwijt raakte in de tijd. Ergens belandde in de ingebouwde volle kast in de nis met daarnaast de onontbeerlijke kachel. Toen bleek dat het winnende lot was gevallen maar nog steeds niet opgehaald, doorzocht de gehele familie oeverloos het vertrek. Tenslotte slaagden ze erin het lot te traceren. Het lag gewoon in de schuifkast achterin de donkere nis onder een lege botervloot en nu staat hij te glimmen. Haar gewonnen kleurentv. 

De boerenzwaluwen scheren met hun zwaluwstaarten pijlsnel over zijn zojuist ontblote hoofd. Alleen loopt hij de lege ruimte in. Met een vermoeid gebaar legt hij zijn strohoed op tafel. Hij loopt expres niet naar zijn slaapkamer waar nu rouw heerst en zij hem steevast aankijkt. Hij ziet haar weer lachend koken en denkt terug aan hun prille ontmoeting tussen klaver en goudsbloemen. Hun warme hunkerende lichamen op de hooizolder, in de keuken en in bed. Het is tijd. Tijd dat hij iemand voor het huishouden zoekt.  Met veel landerijen is hij rijk voor die tijd. Maar zijn harde natuur houdt belangstellenden ver. Toch komt uit het nabij gelegen Neeritter een onverschrokken vrouw. Eerst hulp bij de bakker in Ittervoort. Die ouder lijkt dan ze daadwerkelijk is door haar vroeggrijze haar.  Ach ze lijkt hem een aanpakker. Zo geschiedt het. Zij poetst zijn huis en hij is tevreden. Weldra kookt ze ook voor hem en weten beiden niet anders.

Zij zijn nu getrouwd. De foto met de vrouw met dik zwart haar en flink postuur staat nog op de slaapkamerkast. De kast die de ravenzwarte vrouw eerst altijd netjes heeft gepoetst en die nu van haar is en die zij vervolgens opblinkt met boenwas. Al het bruin houten meubilair van die tijd. De schilderijen, de lampen aan het plafond. De enorme hammen in de hoge nis die zorgen voor dik beleg op het zelfgebakken brood. Zelfs de borden en de rest van het goudomrande servies zijn gebleven. Tot aan de bloemen in de vaas toe die uit de kleurrijke boeren moestuin komen die nu van haar is. Hier is haar plek.

All you ever gotta do is to is be a good man One time to one woman!

Cry baby - Janis Joplin 

De ijverige bakker in Ittervoort is zoals gewoonlijk vroeg op. Klokslag 4 uur slaat het in de toren van het ernaast gelegen maagdelijk witte kerkje. Dat is hét teken voor hem dat zijn broden- en taarten bakdag begint. Eerst neemt hij een hap van een dikke plak wit knipbrood met roomboter en ham. Vervolgens een met hagelslag van het zelfde knip. Voor de dunne krant maakt hij pas vanavond tijd.  Al die trendy verschillende bruine knisperbroden vindt hij maar niks. Hij bijt er zelfs zijn dure gebit op stuk. Als een schoenmaker blijft hij bij zijn knip. Nog een kop vers gezette koffie die zoals gewoonlijk door de licht vervormde plastic filterhouder sijpelt in de smoezelige thermoskan. Hij is zover. De kinderen liggen nog in bed en worden later een voor een gewekt door de jonge hulp met weerbarstig al grijzend haar.  Cato dient nog een volle week tot ze verkast naar het aangrenzende dorp. Tot zijn verbazing heeft ze razendsnel een baan als hulp in de huishouding aangenomen bij een welvarende rossige weduwnaar in het aangrenzende dorp. De jonge voortvarende boer heeft kort geleden zijn vrouw verloren.

Nou maar zien dat ze het daar redt. Ondertussen mengt hij het gezeefde meel, boter, boereneieren en gist en voegt als laatste water toe in grote mengbakken. Klaar om de kleverige massa met zijn handen te beroeren en een huwelijk te vormen waarbij uiteindelijk hun schoonheid blijkt door krokant te klanten te verleiden. De volop loeiende ovens verspreiden al een zoet bakaroma. Ze kan in elk geval heerlijk bakken. Dat heeft zij toch maar van hem geleerd.

DEEL. 7.   DE OVERZIJDE

In a tree by the brook there's a songbird who sings,sometimes all of our thoughts are misgiven. Oh, it makes me wonder.

Led ZEPPELIN - Stairway to Heaven

De uiterst sereen gelegen witte villa " De Kleine Hegge" met verrassende hoeken en oplichtende uitnodigende raampartijen baadt als een juweel in het zonlicht. Omzoomd door een vriendelijk groen geurende oase knipoogt het naar haar schuin tegenover haar gelegen grote statige broer "De Grote Hegge". "De Kleine Hegge" is beslist niet minder fraai. Juist charmant petite.

Dear lady can you hear the wind blow and did you know your stairway lies on the whispering wind LED ZEPPELIN - Stairway to Heaven

Jeth haar familie is niet onbemiddeld. Laten we zeggen welgesteld. Beweeglijk ranke Jeth draagt blij lang golvend donker haar, dat haar zuidelijke komaf verraadt. 

Alerte vriendelijk zoekende ogen met zware lange sexy wimpers overdekt, schitteren als edelstenen die het licht steeds weerkaatsen en elk detail minutieus in zich opnemen. 

Ze is wat je noemt super intelligent. Mooie pasjes met daarbij goed gekozen fijne tasjes. Een uiterst gesoigneerde aantrekkelijke Mademoiselle.

Jethje van " de Kleine Hegge" kijkt ons verwilderd aan. Haar getaande ingevallen gezicht, smoezelig met smalle rode couperosewangetjes met daarin grote angstogen gebed. Haar verfomfaaide doffe haren lijken eindeloos getoupeerd. Daarna nooit meer aangeraakt te zijn door mensenhanden. Alleen aangeraakt door ondoordringbaar stekelig struikgewas. Een muf kussen en vieze dekens.

Haar besmeurde kleren, hier en daar gescheurd zijn getuigen van wat drank en eenzaamheid uiteindelijk aanrichten. Al eerder dook ze uit het niets op voor onschuldige wandelaars op als een getormenteerde geestverschijning. Wild gebarend springt ze dan waarschuwend heen en weer. Steeds vanuit een andere onvermoede plek, waar alleen zij kan komen.

In een glimp vang ik contouren op van een ooit witte muur, behorend bij een ooit fijn huis. Een ongeopend vergeten cadeau verscholen achter hoge ondoordringbare meidoorn en braam. Woest woekert klimop, wild geurt bedwelmende boskamperfoelie. In die hermetisch afgesloten wildernis vegeteert excentrieke Jethje, die gewend is zich te verschuilen. Deuren en luiken klapperen. De gealarmeerde luiken donker van de vette spinnen en hun webben bespieden ons vanuit haar vervallen fort. Fel klinkt plotseling een kattengil. We schieten luid gillend blindelings alle kanten op, wanneer de afschrikwekkende gedaante als een poltergeist onze kant op komt. Als een bom die dreigt af te gaan, bonkt en klopt ons lijf.

Jethje van " de Kleine Hegge". Kwetsbaarder na elke tussenpoos. Telkens meer gerimpeld, meer gebogen. We komen elkaar sporadisch tegen op het verlaten spookachtige zijlaantje net buiten het dorp dat haar lijkt op te slokken.

De grootste kans om haar te zien maak ik als Jethje tijdens sprankjes van helderheid heel kort de krap bemeten winkel pal tegenover ons huis bezoekt. Om daarna, als een dwaalgeest terug te keren met haar geliefde wijn. Die ze stevig omklemt. Terug naar gelukkigere tijden als een woestijnroos in de lente.

Ik herinner me vooral haar nerveuze hulpeloze oogopslag. Haar licht krakende stem. Hoe vriendelijk beleefd, doch kort ze sprak. Bang van de immense wereld die ze eens omarmde.

I have my freedom but I don't have much time. Faith has been broken tears must be cried. Let's do some living after we'll die

Wild horses - Rolling Stones

There's a feeling I get when I look to the West and my spirit is crying for leaving LED ZEPPELIN - Stairway to Heaven

Schappen met aan drie zijden schoonmaakmiddel, schuursponsjes, Pickwick thee, Douwe Egberts koffie. Vele soorten koekjes, potten confiture, chocopasta,  Venz hagelslag, Pleegzuster Bloedwijn. Op de grond XXL pakken waspoeder en opeen gestapelde beugelflessen mierzoete cranberry kleurige Exota limonade gazeuse. Daarnaast donkergroen met hip Seven Up logo. De attente zwartharige winkelbediende met geföhnd page kapsel  kan er maar net tussendoor om bij te vullen. Achter de kassa tegen de muur liggen pakjes sigaretten uitnodigend uitgestald. De Marlborough man voorop. Pittig blonde Bellinda ernaast.

Er is zelfs plek voor een vitrine met zuivel en vleeswaren. Vuurrode zuurstokken, vleeskleurige spekken, grote toverballen, dropveters achter glas in keurige schuin aflopende houten laatjes. Kaas wordt van het stuk op prachtig dubbelglad papier gesneden vlak voor mijn neus. Enorme plakken op een metalen weegschaal met prikkende wijzers die j ervan verzekeren dat het gewicht wel degelijk klopt. Ik steek iniddels al een eind boven de toonbank uit. 

Familie X.
Het aanrecht en de tafel in de keuken staan vol vaat. Halfvolle pakken melk. Borden gedeeltelijk bedekt met een dun laagje hagelslag en harde randjes kaas. De wasmand puilt uit naast de strijktafel. Het is ook veel al die kinderen in het gareel te krijgen. Zelfs voor een getrainde gezinshulp met keurig witte schort.

De groengrijze velours bank voelt zacht aan. In de kamer ernaast ben ik op visite en kijk geboeid in het likkende blauwe vuur met flakkerend gele uiteinden naar de dans achter speciaal glas. Erachter verschroei je. 
Achter mij hoor ik een donkere mannenstem. Ik weet een ding zeker. Er is géén man in dit huis achter me. Ik draai me om. Gerustgesteld kijk ik weer naar het op en neergaande spel van de vurige vlammen. Weer hoor ik een man. Nu kijk ik sneller achterom.
Gefascineerd leest ze een boek aan tafel. Een zwaar demonisch geluid lijkt ongemerkt haar lippen te openen. Ontsnapt angstaanjagend. Marilla ziet mijn verbazing. Herstelt zich en plots breekt er een glimlach door en vraagt ze honderduit. Ze is mooi evenals haar kinderen die meer op haar lijken en interessant. Dat weet ze. De warmte van het vuur is even tussen ons nu. Zij voelt het ook. Ik koester de warmte. 
Haar hele leven is weggedrukt in een klam bedrukkend tehuis in Venray. Vele jaren van haar leven. Vervlogen met de trekvogels in de zich aandienende herfst. De rusteloosheid die blijft. 

Luister duisternis mijn vriend waaraan heb ik het verdien dat ik telkens in mijn dromen dezelfde angst moet tegenkomen en het visioen dat mij bedreigt en ik iedere nacht weer verwacht met het geluid van stilte. 

Het geluid van stilte - Boudewijn de Groot

Hoeveel pillen poeders en gesprekken er ook volgen. De stemmen klinken juist vertrouwd na al die jaren. Ze horen onlosmakelijk bij haar. En zij bij hun. Hoeveel jaren heeft ze haar mooie kinderen niet gezien. Nu zijn ze groot. De laatste keer lag de jongste nog in de wieg. Speels likkende vlammen laten donkere schaduwen na op haar gezicht. Ze is voorgoed thuis en moet het zelf zien te rooien. Een gek gevoel besluipt haar.

Vreemd dat ik het nu pas weet dat stilte in mijn hersens vreet. Het geluid van stilte - Boudewijn de Groot

De kinderen van familie X

Haar altijd felrood vrolijk gelakte tenen kijken haar nu echt droevig aan. Ze wrijft over haar pijnlijke been. De afdaling leek goed te gaan maar werd een afgang. Dit is haar herinnering. Haar bitter smakend souvenir aan haar stage in Zwitserland. Twee botbreuken. Open nog wel die haar nooit tot stil staan dwongen maar juist opzweepten.Ze neemt zoals gebruikelijk klantgericht de bestelling op. Het oudere jong ogende echtpaar de 60 naderend. Kijkt elkaar tevreden aan. Wat een schat van een serveerster. Zo attent zo naturel. Zo behendig. Zo dynamisch. Zo mooi ook. Veelbelovend. Onvermoeibaar loopt ze ’s ochtends in alle vroegte. Wanneer de pauwhanen nog in elkaar gedoken zitten tot laat in de opslurpende nachten. Ze neemt het glas en houdt het tegen het licht en poetst het met een schone doek nog glanzender. 
De smetteloze aantrekkelijke receptioniste knikt vriendelijk beleefd naar haar. Met een knipoog antwoordt ze. Ze is al bij de trap om een verwaaid uitziende verdwaalde hotelgast met strenge bril en stijve attachékoffer de weg te wijzen. Achter de strengheid van de bril schuilt  opgewektheid. Hij lijkt zo minder verwaaid. 

Haar vermoeide lichaam verbiedt haar te bewegen. De pijn wordt geblokkeerd door haar hersenen. De maan verdwijnt achter de zoveelste wolk als zij de pijnscheut haar stramme been voelt doorklieven. 

Yeah but in your head baby I'm. afraid you don't kno

LATER LIEF

Halmen wuiven transcendent en verdwijnen uit het zicht. Onverwacht dat ene rood gloeiende levende wonder.  

Ze steekt de straat over. De uitgesleten keien die ze eerst vervloekte. Later lief had. Het kwam door die ene. Die plots opdoemende man boordevol van alles, vooral liefde.

De kinderlijke vreugde van iets tastbaars. Iets wat vroeger laat herleven valt te lezen in mijn ogen. Ze is inmiddels bij haar paradijsje, waar menige fotograferende Thorntoerist in hartje zomer brutaal de rust verstoort. De tuin staat boordevol. Sierlijk hangen klokvormige opzwellende Engelentrompetten over kuipen. Elk jaar bloeien ze voller en trotseren ze met gemak de brandende zon. De oranjerie, haar kas beschut ze tijdens de winter. Zoekend kijkt ze me aan. De stijfheid van vroeger is onherroepelijk terug. Het voelt ongemakkelijk voor ons beiden. Gescand te worden en niet herkend. Hakkelend vormen haar tong en lippen na een korte stilte mijn naam.

In de oplaaiende duisternis van de smidse is het heet. Alles lijkt van gloeiend staal. Hij bestijgt de paar betonnen traptreden. Zijn vuurvaste handen openen de verhoogde deur naar de kleine ruimte erachter. Achterin in het tweede met glas afgescheiden gedeelte is de voorkamer gesitueerd. Er hangen mooie wijkende gordijnen. Door de plantenweelde kijkt hij gelijk op de geplaveide straat. Aan de overzijde woonde tot voor kort de door hem zo gewaardeerde kunstenaar die hem andere werelden, inzichten toonde. Hij mist de gesprekken. Zijn filosofische inborst.  Zijn kalmte. Zon weerkaatst de gladde keien. 

Ze staat onbeweeglijk voor het fornuis. Geen snelle handelingen of vrolijke kwinkslagen. Geen schallende lach boven de keukentafel met noest ingelijst borduurwerk die de compacte eenvoudige nette keuken vult. Ze staart naar het ploppende griesmeel dat dreigend uit de pan sputtert. Snel grist hij de hete pan van het vuur en roert zelf. Hij neemt haar hand en samen zitten ze zwijgend naast elkaar. Het elkaar begrijpen hangt als een bruidssluier om hen heen. Hij begrijpt haar denken, haar vloeiend verdwijnen, haar nevels.

Het glazen tuinhuis vol potten met jonge en oudere stekken. De volle tomaten reikend naar de hemel smeken geplukt te worden. De rijk gevulde kas wacht op haar dagelijkse rituelen. Op de seconde af weten de courgettes wanneer ze hun keurt.

Op de seconde klokt de auto uit voor wekelijkse bezoeken aan het dromerige Montfort. De bakker kent de weinig opsmukvrouw. Zij kent hem en zijn broden.

Blond, spichtig, ondeugend. Zij zorgt voor de schavuit. Haar moederlijke gevoelens verdrijven de eenzaamheid, wanneer ze onophoudelijk wast, dweilt en de diepe hoeken van de glimmend houten kast stoft in de ouderlijke woonkamer. Hier is ze opgegroeid. Hier wordt ze oud. Net als haar zieke moeder liggend op een schapenvacht die ze op de andere zijde draait in de krappe slaapkamer ernaast waar altijd een schaduw valt. Alsof een ransuil met zijn klapperende vleugels het zonlicht verspert. De lichtste mooie voorkamer blijft ongebruikt. Een gestileerde ansichtkaart van een toevluchtsoord aan de voorzijde waar je niet komt. De voordeur gaat uitsluitend wijd open en even later gelijk weer dicht voor een foto tijdens de vele bruiloften. Haar leven speelt zich achter af en door dagelijks te helpen in het klooster. Bij het vallen van de nacht als de maan wit vlamt loopt ze soms op haar tenen naar buiten. Een geisha, elegant lichtgevend onder de kersenboom. De cactussen, die star uitkijken op rijen seinende afrikaantjes langs de oprit met het stijve hek bespottend. 

Het wasbord in de grauwe bijkeuken boven de eikenhouten wastobbe doet nog dienst. De pomp in de keuken laat water uit diepe aardlagen vloeien. Tot alles verandert. Alles wordt gemoderniseerd. Een keukenkraan, betegeld toilet, een wonderlijke tijdsbesparende wasmachine. Toch voelt ze de monsterende blik van de pop naast de gedateerde radio boven in de hoek op de brede plank.

De hoeven van het dampend Friese paard zijn opnieuw beslagen met hulp van zijn vriend die hem wel vaker even helpt. Voor hem smeedt hij momenteel de sierlijke poort extra snel.

Peter is zich van geen kwaad bewust wanneer hij hem vraagt mee te gaan  Hij is dan wel geen smid. Maar het plan dat hij gesmeed heeft werkt. Hij kijkt oplettend toe wanneer de twee vrijgezellen bij hun eerste ontmoeting eerst een voorzichtige dan brede lach uitwisselen.

Weg cactussen, geschrobde oprit, wapperende lakens en openlijk meewarige blikken. Een sprong in stalen armen. Jarenlange dromen vol verlangen, die bruidstaart en jubelende vogels bedekt met juwelen onder haar flatteuze bruidshoed brengen. Een opvlammend vuur heter dan het vuur in de smederij. Vuriger dan de vlammend zingende ovens in de steenfabriek, vlakbij de naderende  grintgaten. 

Tussen loodzware kleurrijke trompetvormige kuipplanten, arbeid van jaren, staat die ene papaver. De zaaddoos gevuld met zaden barst open. Komend voorjaar ontkiemt nieuw gul leven. Rood de kleur van de liefde.

BIJDEHAND

Hij grijpt haar arm. Kom we gaan. Ergens waar jij nog niet bent geweest. Wedden! De zon doet zijn uiterste best nog wat verlate zomerwarmte af te geven. Op zijn  donkergrijze t- shirt kijkt een blonde vrouw haar nieuwsgierig aan. Het bierblik gaat integraal op in de print.

"Je wandelt nooit meer. Toen we elkaar pas kenden wilde je gelijk weg." Heerlijk genieten van speels tollende strandluchten, zon die zich om je wentelt, woelen tussen verblindend zand. Bramen plukken tot laat in het seizoen. " Er zijn nu geen bramen meer dus wtf. Jawel joh. Er zijn altijd late onontdek te bramen. Speciaal voor ons."

Met gestage pas doorkruist hij het uiterst groene park met uitgestrekte forellenvijver. Even daarvoor smeekte hij haar nog zwalkend niet weg te gaan. Aan de rand op de oever wisselen plukken lisdodde en afgewaaide takken elkaar af met daartussen een meerkoet en een afgedankte campingstoel. Rijen voorover gebogen fietsers kijken verbaasd achterom hoe hij het hele fietspad als een beginnend skater in beslag neemt.

Na een ratjetoe van bont ogende woonwagens en aanbouwsels volgt een scherpe bocht. Dan een smal weggetje. Terwijl hij het infobord nadert ziet ze hoe hij geniet. Verderop hangen enkele peren aan een armetierig boompje. Ze raapt een flinke tak tussen het malse gras vandaan. Hij slaat als een volleerd honkballer de laatste groene helden van de takken. Triomfantelijk echood: "Lekker hoor biologische peertjes. Puur natuur." "Kom. Loop achter me aan. Nee niet die kant op. Zo hoor je een bijenkas te benaderen." Ze volgt behendig. Nauwelijks zichtbare kuilen onder het nu weelderige gras ontwijkend.

Hij kijkt haar met strakke blik aan. Door de opgetrokken wenkbrauwen is zijn grimas clownesk. In een wenk tovert ze haar mobiel tevoorschijn. Tijdens vakantie, net 7, had opa haar zijn bijenvolk getoond vóór het kippenhok met een enorme kersenboom door het lage dak. Het bollend puntig groen van het bladerdak als een luchtballon volgepropt met dieppaarse vlezige morellen.

Toen opa de raat vol honing eruit haalde, had ze eerst alleen op opa gelet en was ze net als hem heel kalm gebleven. Nu zag ze bijna hetzelfde tafereel voor zich ontvouwen. Vlijtige bijen die behendig onder in en uit de kast vlogen. Ongehinderd leek het want de man tilde nu nauwlettend de tegel die de deksel verzwaarde op. Aan de binnenkant  ontelbaar dicht op elkaar krioelende donkerbruine bijna zwarte lijfjes. Geen een heldergeel, constateerde ze tot haar verbazing, terwijl ze ternauwernood een foto maakte. Want de deksel sloot in vreemdsoortige vertraging resoluut het bijenverblijf af. Woest verstoorde bijen die als een strak geregisseerd doodseskader bloeddorstig aanvielen. Keiharde duik vluchten op onbescherme hoofdhuid

In volle vaart hollen ze beiden van de onheilsplek vandaan. Alles in haar resoneert. Sla ze finaal van je af. Bedwing deze razernij. Buiten adem bereiken ze het fietspad, terwijl het gigantische stereogeraas goddank afneemt.

Met ontbloot bovenlijf zwaait hij zijn shirt als een rotor boven zijn lijkbleke gezicht. Wat een krengen. Heel heftig, beaamt ze. Een agressieve donkere soort. Zijn gezicht vertoont toenemend witte bulten met rood aan de randen en in het midden pontificaal de angels. Ze verwijdert de venijnige haakjes. Zuigt de huid vacuum. Spuugt het gif uit. Terwijl hij zwaar toegetakeld toekijkt.

"Ik ben nog nooit zo vaak gestoken in al die tijd dat ik met bijen werk. Morgen ga ik ze uitroken." De volgende ochtend is zijn rechterhand mega opgezet en op de vraag gaan we wandelen, we hebben lang niet alles gezien van de omgeving in de buurt van de bijen, antwoordt hij. "Ik heb daar niets te zoeken."

EXTASE ~ OVERLOAD

Een laagje maagdelijk rijp rondom de wimperranden. Het lichaam ijlt. Voorover gebogen zwijgt het. Zijgt achterover. Zweet weeft fijne parels.  Miraculeuze dromen overspoelen de stilte. Je bent niet bang. Eigenlijk ben je nooit bang, verkondig je maar al te vaak. Ik denk dat je het geregeld hardop zegt om calculerend je doodsangst de baas te blijven. En nu met gesloten, dan weer half geloken ogen zwijg je als het graf.  Je krijtwit gewichtloos gelaat zoekt naar taal. Naar lettergrepen, naar klanken die na jou resoneren in de winterkou. In ver Alaska. Je kunt jezelf niet met taal verslaan. Je zijgt neer, zwijgt. Gisteren danste je.